PL_LP_quale-caffè_Hero_mob.jpg

EKSPRESY I AKCESORIA DO KAWY

Jaka kawa do ekspresu? Gatunki i
rodzaje kawy ziarnistej

Jaka kawa do ekspresu? Gatunki i rodzaje kawy ziarnistej

Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego jedna kawa ziarnista po zaparzeniu potrafi być delikatna i słodkawa, a druga wyrazista, ostra i gorzka? Smak zamknięty w małym ziarenku zależy od wielu czynników. Sprawdź, czym charakteryzują się najpopularniejsze gatunki kawy, jaką wybrać do ekspresu i co zrobić, aby przygotować idealne espresso.

​​​​​​​

Najlepsza kawa do ekspresu - arabika, robusta czy liberika?

Skąd się bierze kawa i jakie są jej gatunki? Droga aromatycznego ziarenka wiedzie z jednego z krajów leżących w tzw. pasie kawowym, który rozciąga się między zwrotnikiem Raka i Koziorożca. Delikatne i podatne na choroby drzewka kawowca wymagają szczególnej pielęgnacji. Właśnie w tych rejonach mają najlepsze warunki do wzrostu i dojrzewania: temperatury są stałe, świeci słońce, a obfite deszcze nawilżają żyzną glebę. Ich rozwojowi sprzyja także wysokość nad poziomem morza. Każda zmiana warunków, w jakich uprawiana jest kawa, wpływa na jej jakość i cenę.

Na klasę i smak kawy ziarnistej oddziałuje nie tylko miejsce i warunki uprawy, ale także dalsza droga owoców kawowca. Najlepsze i najdroższe gatunki zbierane są ręcznie, dzięki czemu cały czas można kontrolować ich jakość. Taka metoda jest także znacznie bardziej delikatna od tej, w której ziarna strząsa się z gałązek lub obrywa przy pomocy grzebienia. Pełna automatyzacja produkcji kawy nie jest wskazana ze względu na szczególną dbałość o jakość każdego drogocennego ziarenka.

Szczególnie ważne jest także suszenie, wykonywane dwiema tradycyjnymi metodami: na sucho i na mokro. W pierwszej całe owoce pozostawia się na kilka tygodni na słońcu, co jakiś czas mieszając, aby do każdego trafiły ciepłe promienie. Susząc kawę drugą metodą, należy najpierw wyjąć ziarna z owoców, a następnie oczyścić. Tak przygotowane mogą trafić do prażenia. Według smakoszy najlepiej wypalać je na świeżo. W niektórych sklepach można kupić kawę, która jest wypalana dopiero po zamówieniu.

Choć wiele osób uznaje za stolicę kawy Włochy, w których mieszkają mistrzowie zaparzania i serwowania, w uprawie króluje Brazylia, a zaraz za nią Wietnam, Kolumbia i Indonezja. Każde miejsce hodowli specjalizuje się w produkcji innych gatunków kawy. Zależy to od warunków, w jakich uprawiane są rośliny. Możemy wyróżnić dwa główne gatunki: arabikę i robustę oraz ich mieszankę arabustę i nieco słabszej jakości liberikę. Czym się charakteryzują?

PL_LP_quale-caffè_sidecard1_mob.jpg
Kawa ziarnista arabika

Pochodząca z Etiopii arabika to prawdziwa królowa wśród kaw, uznawana za gatunek o ziarnach najwyższej jakości, które dają aromatyczną esencję o łagodnym smaku i gęstej konsystencji. Brak w niej drażniących niektórych smakoszy wyraźnych nut kwasowości oraz goryczy. Zawiera niewielką ilość kofeiny, co przyczynia się do mniejszej odporności ziaren na choroby i szkodniki, dla których ten składnik jest trujący. Ze względu na trudną, pracochłonną uprawę i późniejszą staranną obróbkę jest droższa od pozostałych gatunków oraz bardziej poszukiwana przez koneserów. Krzewy kawowca, z którego pozyskuje się arabikę, rosną na dobrze nasłonecznionych zboczach w klimacie subtropikalnym lub równikowym. Muszą znajdować się na wysokości od 600 do 2000 m n.p.m. oraz być wystawione na działanie stałej temperatury, która mieści się w granicach 15-30°C. Mimo tak trudnych warunków hodowli arabika stanowi aż 70% rynku kawy na świecie.

Arabika jest polecana smakoszom, którzy docenią jej łagodność, aromatyczność i gęstość oraz nie potrzebują dużych dawek kofeiny. Mogą wybierać spośród ponad 20 odmian. Do najlepszych i najdroższych należy Jamajka Blue Mountain, której plantacja zajmuje jedynie 7 hektarów pasma Gór Błękitnych. Charakteryzuje się doskonałym balansem między kwasowością a delikatnością oraz nutami owocowymi. Doceniana za jedwabisty, kremowy smak jest również odmiana Excelso Kolumbia z Andów Kolumbijskich. Do popularnych odmian należy intensywna Typica, kwaśno-słodka Bourbon czy ich połączenie – Mundo Novo. Możemy również spotkać tzw. arabustę, w której delikatna arabika łączy się z wyrazistą robustą. Smak takiej mieszanki zależy od dobranych proporcji.


Kawa ziarnista robusta

Plasująca się na drugim miejscu robusta znajduje wielu zwolenników, ponieważ charakteryzuje się dość dużą zawartością kofeiny. Właśnie ona zabezpiecza owoce kawowca przed szkodnikami i chorobami, czyniąc ten gatunek bardziej odpornym i łatwiejszym w hodowli. Jest on najczęściej uprawiany na wysokości około 400-600 m n.p.m. Robusta polecana jest wszystkim, którzy szukają mocnego, ostrego smaku oraz dużej dawki kofeiny.


Kawa ziarnista liberika

Oprócz dwóch najpopularniejszych gatunków na rynku dostępna jest również kawa liberyjska, uprawiana na niewielu plantacjach. Jej hodowla zajmuje około 1% rynku. Mimo tego, że jest rzadka, nie uzyskuje zbyt wysokich cen oraz nie jest chwalona przez smakoszy. Jest często dodawana do mieszanek w charakterze wypełniacza. Po zaparzeniu esencja nie uzyskuje intensywnego smaku i aromatu. Będzie jednak odpowiednia do przygotowywania koktajli kawowych z niewielką zawartością kofeiny dla osób, które nie gustują w mocnym, gorzkim naparze.​​​​​​​

PL_LP_quale-caffè_sidecard2_mob.jpg
Jaka kawa do ekspresu, czyli jak wybrać kawę?

Dobór odpowiedniej kawy zależy również od sposobu, w jaki będziemy ją parzyć, oraz urządzenia, jakim dysponujemy.



Jaka kawa do ekspresu ciśnieniowego?

Kawy ziarniste najlepiej sprawdzą się przy automatycznych ekspresach ciśnieniowych z wbudowanym młynkiem. Nie musimy do nich dokupować dodatkowych sprzętów, a mechaniczne mielenie tylko niewielkiej ilości kawy tuż przed przygotowywaniem naparu gwarantuje jej świeżość i najwyższą jakość. W ekspresach De'Longhi mamy dodatkowo możliwość doboru stopnia zmielenia kawy do własnych upodobań.

Przy wyborze kawy ziarnistej do ekspresu automatycznego z wbudowanym młynkiem ważny jest także sposób wypalania ziaren. Do tego typu urządzeń zaleca się długotrwałe palenie w wysokiej temperaturze, która dochodzi do ponad 200°C. Dzięki temu uzyskujemy bogate, aromatyczne espresso – bazę dla innych napojów kawowych – bez nut kwaśnych i cierpkich. Koneserzy preferują jaśniejsze wypalanie, dzięki któremu zachować można bogactwo aromatów: od czekoladowych przez korzenne i orzechowe po nawet owocowe lub cytrusowe. Zależy to jednak od osobistych preferencji. Informacja na temat sposobu wypalania ziaren powinna znaleźć się na opakowaniu kawy.
 
Warto też pamiętać, że do urządzeń z wbudowanym młynkiem nie należy wsypywać ziaren aromatyzowanych. Wydzielające się podczas mielenia olejki eteryczne osiadają na częściach ekspresu i mogą doprowadzić do jego uszkodzenia. Lepiej więc doprawić kawę już po zaparzeniu przeznaczonymi do tego celu syropami smakowymi lub naturalnymi przyprawami korzennymi. Jeśli jednak naszą ulubioną kawą jest ta smakowa, wybierzmy ekspresy kolbowe lub automatyczne De'Longhi, które są przystosowane do parzenia kawy mielonej.


Jaka kawa do ekspresu kolbowego?

Ekspresy kolbowe wymagają wcześniejszego zmielenia kawy, ale nie oznacza to, że musimy rezygnować z aromatycznych ziaren. Do ich rozdrobnienia możemy użyć dodatkowego, wolnostojącego młynka. Warto zwrócić uwagę na to, ile kawy zazwyczaj potrzebujemy do przygotowania ulubionego napoju i nie mielić ziaren na zapas. Pozostawione w pojemniku młynka szybko wywietrzeją i stracą cenny aromat. Możemy również wybrać gotową kawę mieloną ze sklepu. W tym wypadku należy dokładnie przeczytać informacje od producenta. Na opakowaniu powinna znaleźć się informacja, czy wybrana kawa nadaje się do ekspresu oraz jaki jest stopień jej zmielenia. Jest on ważny w przypadku ekspresów kolbowych, które do zaparzania wykorzystują filtrowanie.

W przypadku ekspresów kolbowych De'Longhi możemy zdecydować się także na używanie saszetek E.S.E. To wygodna, oszczędzająca czas i miejsce metoda z wykorzystaniem gotowych porcji mielonych ziaren, które zamknięte są w specjalnych paczuszkach. Sposób ten jest nie tylko łatwy w użyciu, ale zapewnia powtarzalne efekty. Dzięki dokładnemu porcjowaniu kawy mamy pewność, że każdego ranka obudzi nas takie samo, idealne espresso.


Jaka kawa do ekspresu przelewowego?

W ekspresach przelewowych, podobnie jak w automatycznych, używa się kawy zmielonej lub w saszetkach. Warto znaleźć na opakowaniu kawy informację na temat sposobu wypalania ziaren. Te do ekspresów przelewowych powinny spędzać w wysokiej temperaturze mniej czasu, a następnie zostać szybko schłodzone.

PL_LP_quale-caffè_sidecard3_mob.jpg
Jaka kawa do ekspresu ciśnieniowego?

Wybór kawy do ekspresu zależy także od indywidualnych upodobań. Przy zakupie najlepiej dokładnie przeczytać etykietę. Producent powinien na niej przedstawić informacje na temat miejsca pochodzenia ziaren, metody wykorzystywanej przy obróbce oraz czasu i sposobu palenia. Warto również wziąć pod uwagę jego zalecenia na temat zaparzania. Na opakowaniu możemy również znaleźć różne oznaczenia, które podpowiedzą nam, jakiej jakości jest wybrany gatunek lub mieszanka.

Skrót AA lub AAA oraz dopisek Excelso na kawach kolumbijskich oznacza większe ziarna o intensywniejszym smaku. Oznaczenia HB, HG, a szczególnie SHB zostały przyjęte dla gatunków uprawianych w wyższych partiach gór. Są zazwyczaj lepszej jakości i mogą być droższe. Jeśli szukamy czegoś wyjątkowego, zwróćmy uwagę na opakowania z dopiskiem Supremo, dedykowanym najlepszym kawom kolumbijskim.


Jak dobrze zaparzyć kawę w ekspresie?

Jeśli wybraliśmy już idealny gatunek i rodzaj kawy, który będzie nie tylko odpowiadał naszym gustom, ale także nadaje się do naszego ekspresu, zadbajmy o najwyższą jakość przygotowywanego espresso. Wiele zależy od mielenia. Jeśli wykonamy je źle, uzyskamy efekt odległy od zamierzonego. Z tego względu wiele osób decyduje się na kupno już zmielonych ziaren. Problem znika, jeśli zaopatrzymy się w ekspres z wbudowanym młynkiem dobrej jakości. Te w urządzeniach De'Longhi są wykonane z odpornego metalu. Dodatkową funkcją w ekspresach De'Longhi jest możliwość indywidualnego dobrania stopnia zmielenia kawy oraz uzyskania ulubionego smaku i konsystencji.

Jaki wpływ ma mielenie na jakość naparu? Zbyt drobne daje wrażenie przepalenia, espresso jest gorzkie i ostre. Ze zbyt grubo zmielonych ziaren powstaje rozwodniona kawa z cienką, beżową pianką, która opada już po krótkiej chwili. Idealnie rozdrobnione ziarna dają ciemnobrązowy, esencjonalny napar z kremową, przyjemną i bardzo gęstą cremą, pozostającą na powierzchni przez 4 do 5 minut.

Przygotowując doskonałą kawę, powinniśmy zadbać również o to, ile stopni będzie miała woda do zaparzania. Ekspresy z termoblokiem zamiast tradycyjnego bojlera nie tylko działają szybciej, ale pozwalają też uzyskać stałą, odpowiednią temperaturę. Wynosi ona 85-95°C. Po spełnieniu tych wszystkich warunków – w czym pomoże nam dobrze dobrany ekspres – zrobienie idealnego napoju będzie zależeć jedynie od wyboru ulubionego gatunku kawy.

PORÓWNAJ EKSPRESY Z RODZINY ELETTA EXPLORE