Kawa kuloodoporna to bogaty w tłuszcze napój, który szturmem podbił kawowe trendy. Według jego zwolenników nie tylko nietuzinkowo smakuje, ale przede wszystkim dodaje energii i wspomaga odchudzanie. Jesteś na diecie ketogenicznej? A może po prostu lubisz odkrywać nowe smaki? Dowiedz się, co to jest kuloodporna kawa, jak ją łatwo przygotować i czy rzeczywiście warto ją pić. W artykule bierzemy na celownik dietetyczne właściwości tzw. bulletproof coffee.

Kawa kuloodporna – co to jest?

Kawa bulletproof to mocna kawa z dodatkiem masła i oleju MCT lub kokosowego. Jej twórcą jest Dave Asprey – amerykański pisarz i przedsiębiorca nazywany „guru stylu życia”. Kiedy w 2004 r. trafił do Tybetu, zainteresował go tamtejszy zwyczaj picia herbaty z masłem i mlekiem jaków. Po powrocie do kraju zmodyfikował tę recepturę, aby dostarczała jeszcze więcej korzyści. W tym celu zamienił liście herbaty na ziarna kawowca, a mleko zastąpił tłuszczami MCT (trójglicerydami średniołańcuchowymi). W efekcie powstała znana dzisiaj na całym świecie bulletproof coffe.  

Szybko zdobyła rzesze sympatyków wśród sportowców oraz osób będących na diecie keto, bo jest potężnym źródłem tłuszczów. Według Aspreya kawa z masłem wspomaga odchudzanie, wspiera procesy poznawcze i poprawia wydolność podczas treningu. Te zalety niewątpliwe zaskarbiły butter coffee światową popularność. I choć niewiele badań naukowych potwierdza wszystkie przypisywane jej właściwości, to wcale nie oznacza, że w niektórych przypadkach nie warto jej pić.  

Czy kawa kuloodporna jest dietetyczna?  

Trzeba to jednak robić z umiarem, bo w przeciwnym razie kawa z tłuszczem najpewniej przyniesie więcej szkód niż korzyści.  

Mowa tu nie tylko o negatywnych skutkach, wynikających z samego przedawkowania kofeiny, jak ból głowy, bezsenność, drażliwość czy zawroty głowy [1]. Przede wszystkim kawa kuloodporna poza tłuszczem nie zawiera żadnych innych składników odżywczych: węglowodanów, białka, cennych witamin, minerałów i błonnika. Jednocześnie dostarcza sporo kalorii – może mieć ich nawet 450 w jednej porcji [2]. Do tego w pełni zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na tłuszcze nasycone [3], które nie powinny stanowić więcej niż 10% składników w diecie (ok. 21 g) [4]. 

Z tego powodu zaleca się spożywanie bulletproof coffee maksymalnie raz w ciągu dnia. Według Dave’a Aspreya najlepsze efekty przynosi ona jako zamiennik śniadania lub energetyczny booster przed treningiem. 

Do picia kawy z masłem o tych porach zachęca nie tylko jej pobudzające działanie, ale też szybkość przygotowania. Jeśli zastosujesz do tego automatyczny ekspres do kawy De’Longhi, czynność nie powinna ci zająć więcej niż 5 minut. Wystarczy wybrać w menu ulubioną czarną kawę, a następnie zmieszać ze sobą pozostałe składniki i gotowe. Kompozycja ma za zadanie błyskawicznie stawiać na nogi, zaspokajać poranny głód i dodawać energii do ćwiczeń.  

Kawa z masłem i olejem kokosowym – efekty

Co ciekawe, zdaniem badaczy, niektóre z tych zalet bulletproof coffee można by jednak osiągnąć dzięki klasycznej czarnej kawie. Dodanie oleju i masła do kawy nie wpływa na przykład w szczególny sposób na funkcje poznawcze. A pobudzające działanie bullet coffee wynika z właściwości samej kofeiny, która dodaje energii i poprawia koncentrację [5]. 

Podobnie jest zresztą z piciem kawy przed treningiem. Badanie przeprowadzone przez zespół z Uniwersytetu w Granadzie dowiodło, że przyjęcie kofeiny na 30 minut przed aktywnością wzmaga utlenianie tłuszczu i zwiększa intensywność ćwiczeń [6]. Nie ma jednak dowodów na wzmożone działanie butter coffee w tym zakresie [7]. 

Naukowcy udowodnili natomiast, że kuloodporna kawa może przynieść korzyści osobom odchudzającym się. Tłuszcze MCT trawią się szybciej, co przyspiesza przemianę materii i wspomaga redukcję tkanki tłuszczowej. W dodatku ich spożywanie hamuje apetyt, zwiększając uczucie sytości, które może utrzymywać się nawet do 3 godzin po wypiciu kawy z masłem [8].  

Kawa ketogeniczna w diecie wysokotłuszczowej

Ze względu na to działanie i wysoką zawartość tłuszczu, bulletproof kawa szczególnie często gości w diecie ketogenicznej. Osoby odżywiające się w zgodzie z jej założeniami czerpią 90% energii z tłuszczu. Natomiast do 2% i 8% ograniczają spożycie kolejno węglowodanów i białek [9].  

Bullet coffee jest nawet określana jako kawa keto, bo zawarty w niej tłuszcz MCT szybciej niż inne tłuszcze przekształca się w ciała ketonowe. Dzięki temu pomaga w wywołaniu i utrzymaniu stanu ketozy odżywczej, czyli produkcji energii z tłuszczu (a nie cukru). Zmniejsza też objawy tzw. ketogrypy (bóle głowy, nudności, zaparcia) wywołane nagłą eliminacją węglowodanów z diety [10].  

Według badań ten proces jest również korzystny dla osób zmagających się z niektórymi chorobami, np. nowotworami, chorobą Alzheimera, Parkinsona czy padaczką [11]. Kawa ketogeniczna z olejem MCT może okazać się więc cennym składnikiem w leczeniu tych schorzeń. Decyzja o jej zastosowaniu w diecie keto powinna jednak należeć do lekarza.   

Kawa z masłem – przeciwwskazania

Komu kawa kuloodporna nie będzie natomiast służyć? Ostrożnie powinny po nią sięgać osoby, którym szkodzi sama dieta ketogeniczna. Mowa tu o cierpiących na choroby nerek, wątroby i trzustki [12].  

Masło do kawy może podnosić poziom cholesterolu i negatywnie wpływać na układ sercowo-naczyniowy. Jeśli więc masz podwyższony LDL i cierpisz na choroby serca, także unikaj picia tego napoju, szczególnie zamiast śniadania [13]. Dietetycy zauważają bowiem, że spożycie kawy keto na czczo bywa niebezpieczne dla osób z chorobami krążenia [14]. 

Z czym pić bulletproof coffee? Przepis na najzdrowszą kawę keto

Oryginalnie kawa z tłuszczem składa się z czarnej kawy, trójglicerydów średniołańcuchowych i masła (niesolonego, z mleka krów karmionych trawą lub klarowanego ghee). 

W przepisach MCT często zastępuje się olejem kokosowym. Nie jest on jednak jego całkowitym odpowiednikiem – zawiera ok. 10-15% tłuszczów MCT. Pomimo to kawa kuloodporna z olejem kokosowym w niewielkich ilościach może wspierać odchudzanie i pracę układu pokarmowego. Dietetycy zalecają jednak, by częściej sięgać po czysty olej MCT, który niesie mniejsze ryzyko wzrostu złego cholesterolu i nadmiernego spożycia tłuszczów nasyconych [15]. 

Jeśli chodzi natomiast o masło do kawy, szczególne korzyści wykazuje masło klarowane ghee z mleka krów karmionych trawą. Łagodzi stany zapalne i wspiera proces trawienia. Ma też więcej beta-karotenu oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych niż tradycyjne masło [16].  

Chcąc wzmocnić odchudzające działanie bulletproof coffee, warto wzbogacić ją o odrobinę mielonej papryczki chilli. Badania wykazały, że połączenie zawartej w przyprawie kapsaicyny z tłuszczem MCT zwiększa wydatek energetyczny organizmu, sprzyjając zrzuceniu nadmiernych kilogramów17. Poza tym smak kawy z masłem klarowanym ożywisz poprzez dodanie szczypty cynamonu, imbiru czy mieszanki przypraw korzennych. 

Jak przygotować kawę kuloodorną? Przepis oryginalny

Z ekspresem do kawy De’Longhi przygotowanie bulletproof kawy nie sprawi ci wysiłku. Wystarczy, że do młynka wsypiesz ziarna (najlepiej arabiki) i ustawisz preferowany poziom zmielenia. Następnie wybierz z dostępnego menu czarną kawę, np. espresso, doppio+ albo long, które oferuje nowoczesny model Dinamica Plus. Stalowy młynek z kilkunastoma stopniami mielenia precyzyjnie rozdrobni ziarna dla uzyskania odpowiedniej intensywności napoju. A gdy uda ci się uzyskać idealny smak? W aplikacji Coffee Link możesz zapisać ulubioną recepturę, aby przygotowanie naparu było jeszcze szybsze.

Teraz już tylko zaczekaj, aż kawa się zaparzy i dodaj do niej olej MCT (lub kokosowy) oraz wybrane masło. Na koniec wymieszaj wszystko za pomocą blendera (możesz do tego wykorzystać również manualną dyszę z ekspresu kolbowego DeLonghi). Oryginalna kuloodporna kawa powinna przypominać konsystencją puszystą latte.  

Kawa z masłem – przepis na niebanalną butter coffee

Lubisz eksperymentować ze smakami? Wypróbuj też inne pomysły na kawę bulletproof! Przepis z aromatycznymi przyprawami, mlekiem lub zamiennikami oryginalnych składników zainspiruje do przygotowania nietuzinkowego deseru. Wybierając spośród kilku rodzajów napojów, zyskasz jeszcze więcej wersji smakowych o różnej intensywności.  

Czy wiesz, że ekspres automatyczny De’Longhi Primadonna Soul daje ci możliwość zaparzenia aż 8 różnych kaw czarnych? Do tego jest wyposażony w technologię Bean Adapt, która dopasowuje stopień mielenia i parametry parzenia do wskazanego stopnia wypalenia ziaren. Dzięki temu uzyskujesz najlepszą ekstrakcję i maksymalny aromat kawy. A oto jak możesz ją przygotować w wersji kuloodpornej! 

• Kawa keto piernikowa – do 240 ml oryginalnej bullet coffee dodaj szczyptę przyprawy piernikowej i delektuj się jej korzennym smakiem i aromatem.  


• Kawa kuloodporna z mlekiem – do karafki na mleko z ekspresu De’Longhi wlej 200 ml mleka krowiego 3,2% lub sojowego, a następnie dodaj po 1 łyżeczce masła klarowanego i oleju MCT. Zaparz kawę, wybierając z menu kawę białą – ich duży zakres w wersji na ciepło i zimno oferuje model Eletta Explore. Następnie zaczekaj, aż ekspres zrobi wszystko za ciebie i ciesz się idealnym smakiem naparu. 

Wegańska kawa z masłem orzechowym – zamiast masła zastosuj krem orzechowy 100% (np. arachidowy czy migdałowy) i dodaj do smaku pół łyżeczki cynamonu. Taki napój zyska odrobinę słodyczy i stanie się źródłem białka oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych [18].  

Chętnie wypróbujesz też inne pomysły na kawy deserowe? Garść inspiracji znajdziesz w artykule: Kawa po wiedeńsku, czyli napoje i desery kawowe na bazie espresso. 

Jeśli jesteś na diecie keto lub po prostu lubisz od czasu do czasu testować nowe przepisy – spróbuj włączyć do diety kawę z masłem. Przepis na bulletproof coffee łatwo, szybko i wygodnie zrealizujesz za pomocą ekspresu De’Longhi. Smacznego!

Źródła:
1 https://www.healthline.com/health/caffeine-overdose#symptoms
2 https://www.healthline.com/nutrition/bulletproof-coffee-benefits#what-it-is
3 https://www.bulletproof.com/recipes/bulletproof-diet-recipes/bulletproof-coffee-recipe/
4 https://dietetycy.org.pl/bulletproof-coffee-czy-naprawde-dziala/
5 https://academic.oup.com/cdn/article/5/Supplement_2/902/6293592
6 https://www.webmd.com/fitness-exercise/news/20210323/caffeine-before-exercise-fat-burn-study
7 https://dietetycy.org.pl/bulletproof-coffee-czy-naprawde-dziala/
8 https://dietetycy.org.pl/tluszcze-mct/, https://academic.oup.com/cdn/article/5/Supplement_2/902/6293592
9 https://dietetycy.org.pl/dieta-ketogeniczna-od-podstaw-zasady-wskazania-i-skutki/
10 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5987302/
11 https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/dieta-ketogenna/, https://dietetycy.org.pl/dieta-ketogeniczna-od-podstaw-zasady-wskazania-i-skutki/
12 https://dietetycy.org.pl/dieta-ketogeniczna-od-podstaw-zasady-wskazania-i-skutki/ 13 https://www.healthline.com/nutrition/3-reasons-why-bulletproof-coffee-is-a-bad-idea#Should-anyone-drink-Bulletproof-coffee?
14 https://dietetycy.org.pl/bulletproof-coffee-czy-naprawde-dziala/
15 https://dietetycy.org.pl/tluszcze-mct/
16 https://www.healthline.com/nutrition/bulletproof-coffee-benefits#benefits
17 https://dietetycy.org.pl/tluszcze-mct/
18 https://dietetycy.org.pl/masla-orzechowe/